Od 1 stycznia 2014 roku zaczął obowiązywać pierwszy etap zmian, przewidziany w rozporządzeniu zmieniającym warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Kolejne etapy zaplanowano na 2017 i 2021 rok. Nowe regulacje mają prowadzić do systematycznej poprawy efektywności energetycznej budynków, tak, by od 2021 roku powstawały wyłącznie budynki energooszczędne.

Dziś budowa domu energooszczędnego jest więc nie tylko rozwiązaniem ekologicznym i ekonomicznym, zmniejszającym koszty użytkowania budynku, ale również jest inwestycją, dzięki której w przyszłości dom będzie miał znacznie wyższą wartość rynkową niż domy spełniające standardowe wymogi obowiązujące obecnie.

Dom energooszczędny powstaje już na etapie projektu, dlatego decydując się na jego budowę, warto dokładnie przejrzeć projekty domów i zwrócić uwagę na te, które charakteryzują się cechami opisanymi poniżej. Na energooszczędność budynku wpływ ma bowiem nie tylko technologia budowy, jakość wykonania, energooszczędne instalacje z wentylacją mechaniczną na czele i zastosowane materiały o podwyższonych parametrach izolacyjnych, ale również wygląd budynku, usytuowanie okien, a nawet pomieszczeń wewnątrz domu.

Jak wygląda projekt domu energooszczędnego?

• Bryła budynku

Dom energooszczędny charakteryzuje się zwartą i prostą bryłą na planie kwadratu. Architekci unikają dekoracyjnych elementów architektury, jak ryzality czy wykusze, kolumny czy filary, gdyż ich budowa zwiększa ryzyko powstawania nieszczelności, przez które będzie uciekać ciepło z budynku.

• Dach

W domu energooszczędnym najczęściej stosuje się prosty, pozbawiony załamań połaci dach dwuspadowy o lekkim kącie nachylenia ok. 30-45 stopni. W projekcie dachu również unika się detali architektonicznych, jak np. lukarny, wymagających dodatkowych i trudnych obróbek.

(Kąt nachylenia 30-40 stopni ułatwia swobodne odprowadzanie wody z dachu, a dzięki prostej konstrukcji, która nie posiada załamań połaci, zimą na dachu nie zalega śnieg.)

• Układ pomieszczeń

Przeglądając projekty domów, warto zwrócić uwagę na rzut pomieszczeń i dobrać rozwiązanie optymalnie dostosowane do naszej działki. Chodzi przede wszystkim o odpowiednie usytuowanie ich względem stron świata.

– Południe – tu powinny znajdować się takie pomieszczenia, jak salon, pokój dzienny, pokój dziecka (który, jak wiadomo, nie jest tylko jego sypialnią) czy domowe biuro. Ze strony południowej dochodzi bowiem najwięcej słońca, o każdej porze dnia. Dzięki temu darmowa energia słoneczna może być najefektowniej wykorzystana przez te reprezentacyjne pomieszczenia.

– Północ – tu, skąd pozyskanie energii słonecznej jest praktycznie niemożliwe, należy zaplanować pomieszczenia techniczne i gospodarcze, pralnie czy garderoby, a także kuchnię z widokiem np. na bramę wjazdową i furtkę. Doskonałym rozwiązaniem jest również garaż usytuowany na północnej stronie, który stanowi dodatkową ochronę wnętrz przed chłodem i wiatrem.

– Wschód – tu, gdzie słońce dochodzi rano, najlepiej zaplanować sypialnię. Popołudniu nie będzie ona narażona na przegrzanie, co poprawi komfort naszego snu. Na stronie wschodniej z sypialnią może sąsiadować również łazienka. Warto również pamiętać, że sąsiedztwo kuchni (północ) i łazienki (wschód) ma swoje uzasadnienie również ze względu na łatwą i ekonomiczną instalację sanitarną.

– Zachód – jeżeli okna w salonie wychodzą na południe i zachód, wnętrze będzie wypełnione słońcem przez cały. To optymalne rozwiązanie umożliwiające pozyskanie największej ilości energii słonecznej.

• Okna

Energooszczędna stolarka to nie tylko ta, która charakteryzuje się dobrymi parametrami cieplnymi, ale również ta, która właściwie jest zaplanowana i rozmieszczona w budynku. Uzyskanie korzystnego bilansu energetycznego zależy bowiem również od tego, ile naturalnego ciepła i światła pochodzącego z promieni słonecznych uda się pozyskać.
W domach energooszczędnych zatem zwraca się szczególną uwagę na rozmiar okien i ich rozmieszczenie względem konkretnych stron świata. Duże przeszklenia, okna czy drzwi balkonowe są możliwe wyłącznie na stronie południowej czy południowo-zachodniej, skąd dociera najwięcej energii słonecznej. Niedopuszczalne są natomiast na stronie północnej, gdzie powinno się w ogóle zrezygnować z otworów okiennych bądź wykorzystać jedynie takie o niewielkiej powierzchni.

(Idealne usytuowanie domu na działce to takie, gdy okna wychodzą na trzy strony działki, a tylko z jednej, z północnej na ulicę. Duże przeszklenia możliwe są jedynie na południu.)

Ciepłe okna energooszczędne stosuje się szczególnie właśnie od północy, gdzie dochodzi do największych strat ciepła, a pozyskanie energii ze światła słonecznego jest praktycznie niemożliwe.

Więcej informacji o oknach do domów energooszczędnych można przeczytać tutaj: Współczynnik U okien w domach energooszczędnych

Zanim wybierzesz projekt obejrzyj działkę

Domy powinny być usytuowane na osi północ-południe. Warto tak wybrać działkę, by wjazd znajdował się od północy. Dzięki temu salon z wyjściem na ogród, który planuje się z drugiej strony, będzie nie tylko wypełniony słońcem, ale również oddalony od gwaru ulic. Dobrym rozwiązaniem jest również wjazd od wschodu, natomiast najmniej korzystnym wjazd od strony południowej, gdyż nasłoneczniona część działki sąsiadować będzie z ulicą.

Idealne usytuowanie domu na działce to takie, gdy okna wychodzą na trzy strony działki, a tylko z jednej, z północnej na ulicę. Wtedy na północy, jak wspomnieliśmy, planujemy garaż, pomieszczenia dodatkowe czy kuchnię, która z uwagi na prace domowe jest i tak najcieplejszym pomieszczeniem (ponadto dla wygody wnoszenia np. zakupów, dobrze gdy sąsiaduje z garażem).

Planując usytuowanie domu energooszczędnego, warto również pamiętać, że wykorzystanie nierówności terenu, budynków, wysokich drzew pozwala w naturalny sposób osłonić dom przed wiatrami oraz wykorzystać maksymalnie energię słoneczną.