Czy dom na wąskiej działce może nie tylko optymalnie wykorzystywać teren, ale także prezentować się estetycznie? Tak! Podpowiadamy, jak przygotować się do budowy domu na wąskiej działce. 

Wąskie działki, spotykane najczęściej w miastach lub powstałe w wyniku podziału większych gruntów, mogą przysparzać duże trudności z ich zabudowaniem i zagospodarowaniem. Jednak popularność tych działek sprawiła, że architekci wychodząc naprzeciw potrzebom ich właścicieli, tworzą coraz więcej projektów, umożliwiających optymalne wykorzystanie trudnych warunków terenu. 

Budując dom na wąskiej działce inwestorzy nie są więc już skazani na drogi projekt indywidualny. Istnieje wiele gotowych projektów domów na wąską działkę, której szerokość nie przekracza 16 metrów. Są one nie tylko funkcjonalne i komfortowe dla rodziny, ale również zachwycają wyglądem i niebanalną elewacją.

Jaki typ zabudowy jest najlepszy na wąską działkę?

Największą część projektów domów na wąską działkę stanowią domy z poddaszem użytkowym, zdarzają się też projekty piętrowe. Dla zwolenników zabudowy parterowej architekci także przygotowali komfortowe projekty jednorodzinne, muszą się jednak oni liczyć z pewnymi ograniczeniami.

Projekt domu DZW Miły 1 CE (DOM DW2-06) – min. szer. działki 15,87 m

Wąska działka, na której planuje się wybudować komfortowy dla kilkuosobowej rodziny dom parterowy, musi być jednocześnie dość długa. Dodatkowo inwestorzy powinni liczyć się z tym, że stosunkowo dużą część powierzchni użytkowej budynku zajmie komunikacja. Dom parterowy na wąską działkę powstaje na planie prostokąta, z jednym bokiem znacznie dłuższym od drugiego.

Projekt domu KBP STROICZKA CE (DOM BT9-62) – min. szer. działki 14 m

Mniejszy obrys mają projekty domów z poddaszem lub piętrowe. Je również, jak projekty parterowe, najczęściej charakteryzuje kalenica skierowana prostopadle do drogi. Równoległy układ kalenicy wymaga projektu zaplanowanego na planie kwadratu. Takie projekty są także dostępne, przy ich wyborze jednak należy pamiętać, że budowę mogą ograniczać zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego czy warunki zabudowy, np. poprzez uwagi konserwatora zabytków.

Projekt domu piętrowego ARC Long z garażem CE (DOM AR6-58) – min. szer. działki 12,10 m

Jak usytuować dom na wąskiej działce?

Usytuowanie budynku na działce wymaga zachowania przepisowych odległości od granicy działki. Standardowo, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, dom nie może być bliżej ustawiony niż 4 m od granicy działki w przypadku ściany z oknem i 3 m – ścianą bez otworów okiennych.

Projekt domu ARX D182B CE (DOM RX4-69) – min. szer. działki 13,63 m

Przeglądając projekty domów, warto pamiętać, że to, ile miejsca zajmuje budynek na działce, określa powierzchnia zabudowy, której wartość podana jest przy każdym projekcie. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na elementy architektoniczne, takie jak np. schody zewnętrzne czy występy dachowe, których powierzchnia zabudowy nie obejmuje, a które również muszą być oddalone o określoną odległość od granicy działki. Udogodnieniem dla właścicieli wąskich działek jest dodany parę lat temu przepis, który umożliwia bliższe usytuowanie budynku (1,5 m) na działce o szerokości nie większej niż 16 m, ale musi to także wynikać z decyzji o warunkach zabudowy.

Jakie zalety i wady mają projekty domów bez okien z jednej strony?

Z uwagi na konieczność zachowania odpowiednich odległości od granicy posesji, domy na wąską działkę często mają „ślepą ścianę” na bocznych elewacjach. To ogranicza jednak często właściwe doświetlenie pomieszczeń oknami.

Projekt domu DP gronowo y CE (DOM PK9-27) – min. szer. działki 14,90 m

Likwidując część otworów okiennych należy więc zwiększyć ich powierzchnię na elewacji frontowej czy tylnej, by zachować wymagane przepisami wielkości okien w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt mieszkańców. Właściwym rozwiązaniem są większe przeszklenia na tylnej elewacji,  oddalonej od drogi, gdyż pozwala zachować to większą intymność i prywatność domowników. Przeszklona przednia fasada wymagać będzie dodatkowych przesłon okiennych: daszków, markiz, rolet.

Ciekawym sposobem na urozmaicenie „ślepej” elewacji bocznej jest montaż luksferów. Takie rozwiązanie nie tylko sprawi, że boczne ściany będą wyglądać bardziej atrakcyjnie, ale pomieszczenia gospodarcze czy nawet łazienki będą dodatkowo doświetlone przedostającym się przez szklane pustaki światłem słonecznym.

W pomieszczeniach z dużymi przeszkleniami, które właściwy projekt na wąską działkę ma na tylnej elewacji, najlepiej jest urządzić wnętrza reprezentacyjne, wymagające dodatkowego doświetlenia i dogrzania energią słoneczną, jak np. salon.

Projekt domu AC EX 20 G2 ENERGO PLUS CE (DOM AF9-69) – min. szer. działki 15,70 m

Salon z oknami na stronę południową będzie wypełniony światłem, co nie tylko poprawia komfort życia mieszkańców, ale również ogranicza wydatki związane z ogrzewaniem. W zabudowie piętrowej bądź z poddaszem użytkowym będziemy mogli dodatkowo zaplanować i inne pomieszczenia z wyjściem na południe: pokoje dziecięce czy domowe biura. Od strony frontowej kuchnia, która z uwagi na wykonywane w niej prace jest i tak najcieplejszym pomieszczeniem w domu, może mieć okna skierowane na północ. Ponadto widok na ulicę czy furtkę z kuchennego okna jest również korzystny.

Czy na wąskiej działce można wybudować dom z garażem?

Wolno stojący garaż na wąskiej działce jest praktycznie niemożliwy. Dlatego projekty domów przeznaczone na takie tereny mają zwykle garaż w bryle budynku. 

Projekt domu KR MELON z garażem CE (KR MELON z garażem CE) – min. szer. działki 15,60 m

Projekty domów na wąską działkę mogą mieć garaż na dowolnej elewacji: frontowej, tylnej czy bocznych. Garaż z przodu budynku może ograniczać powierzchnię mieszkalną, jeżeli działka nie jest długa. Wjazd z boku sprawi, że budynek zostanie poszerzony i może nie zmieścić się w przewidzianej powierzchni zabudowy. Dobrym rozwiązaniem wydaje się tylna elewacja, ale tylko wtedy, gdy garaż nie przesłoni salonu i znajdzie się miejsce na podjazd do niego z boku budynku. Taka sytuacja może ograniczyć jednak stworzenie niewielkiego nawet ogródka na bokach domu. 

Rozwiązaniem trudnego zagospodarowania wąskiej działki może być garaż pod domem. Projekty domów z garażem w piwnicy pozwalają na wygospodarowanie miejsca na garaż w podziemnej kondygnacji, obok którego można zorganizować dodatkowy schowek, miejsce na składowanie opału czy domowy warsztat. 

Projekt domu MT Agawa 2 paliwo stałe CE (DOM MS3-95) – min. szer. działki 15,85 m

Choć podziemny garaż może być dobrym pomysłem dla właścicieli wąskich działek, należy jednak pamiętać, że budowa piwnicy wymaga odpowiednich warunków gruntowych bądź kosztownej izolacji w przypadku wysokiego poziomu wód gruntowych. Nie zawsze jest więc możliwa. Na niekorzyść takiego rozwiązania wpływa również zwiększony koszt budowy, z czym niechętnie godzą się inwestorzy. Projekty domów z garażem w piwnicy muszą mieć ponadto zaplanowany odpowiednio wjazd, zgodny z obowiązującymi przepisami dotyczącymi umiejscowienia i bezpieczeństwa.  

Jak urozmaicić elewację domu na wąskiej działce?

Dom na wąską działkę powinien mieć prostą, zwartą bryłę, pozbawioną zbędnych detali architektonicznych, które mogą niepotrzebnie go poszerzać i utrudniać tym samym zabudowę. To sprawia, że projekty domów na wąską działkę mogłyby wydać się mało atrakcyjne.

Architekci mają jednak wiele sposobów na poprawę wyglądu prostego domu. Dwuspadowy dach wywoła „domowe” skojarzenia i ociepli prostą elewację frontową, taras powiększy powierzchnię salonu, a balkony na poddaszu – sypialnie. Jasne elewacje powiększą optycznie małe domy, a mocniej zaznaczony dół elewacji sprawi, że piętro wyda się wyższe i bardziej wyeksponowane. Poziome deski elewacyjne na krótkiej ścianie poprawią proporcje domu. Dobierać można różne nie tylko kolory, ale także materiały elewacyjne, dzieląc fasadę na dwie części, przez co optycznie się ją poszerzy. 

Projekt domu Dom przy Migdałowej 2 CE (DOM EB3-57) – min. szer. działki 13,50 m

Niektóre projekty domów można ustawić bokiem, dzięki czemu zwiększa się oferta projektów na wąską działkę. Pamiętać jednak trzeba, by urozmaicić elewację frontową, która w oryginalnym zamiarze została zaprojektowana jako boczna.

Zmianę materiałów elewacyjnych możemy przeprowadzić na etapie adaptacji projektu. Alternatywne rozwiązania muszą jednak zapewnić budynkowi tą samą ochronę izolacyjną, jaką przewidział projektant z konstruktorem.

Projekt domu ARC Eco 4 z garażem CE (DOM AR6-60) – min. szer. działki 14,50

Jakie domy na wąską działkę są modne?

Przeglądając projekty domów na wąską działkę zauważyć można zarówno tradycyjne domy w stylu dworkowym, jak i bardziej nowoczesne budynki o oryginalnych elewacjach. Wybór jest naprawdę duży i pozwoli na znalezienie projektu idealnego dla potrzeb każdej rodziny.

Coraz większą popularnością wśród inwestorów szukających innowacyjnych rozwiązań architektonicznych cieszą się tzw. nowoczesne stodoły, czyli projekty domów z dachem bez okapu. Nie tylko wpisują się one w obowiązujące trendy architektoniczne, ale również wspomagają energooszczędność, na którą zwraca uwagę coraz większa liczba inwestorów.

Projekt domu DZW Odważny 2 CE (DOM DW1-90) – min. szer. działki 15,57 m

Należy jednak pamiętać, że najważniejsze są przede wszystkim zapisy Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego lub – w przypadku jego braku – Warunki Zabudowy, z którymi trzeba się zapoznać zanim wybierze się konkretny projekt domu. Dokumenty te mogą bowiem w dużej mierze narzucać to, jak ma wyglądać nowo budowany dom i jak powinien być usytuowany.